Yapay Zeka ve Küresel Rekabet: Ülkeler Arasi
Performans Analizi
Engin KARAMAN'
Giris
Yapay zeka, bir bilgisayarn veya makinenin, insana haiz olan yetenekleri (dil, karar verme, sorunlari anlamak ve bunlara yanit vermek) ve insan zihninin yeterliliklerini taklit etme ve modelleme süreci olarak tarif edilir. 1950'li yillarin basinda Alan Turing'in Makineler Düsünebilir mi?" sorusuyla ortaya atilan kavram, Bilgisayar Bilimci "John McCarthy" tarafindan 1956 yilinda"Dartmouth Konferansi"nda kimlik kazandi. Ilk zamanlarda aykiri bilimcilerin tartistigi ütopik konular olarak toplumun pek dikkatine mazhar olmayan kavram su an neredeyse hayatin her alaninda insanlarin bir sekilde temas ettigi temel bir ugrasi alani oldu. 2022 de Beta kullanimi kamuoyuna açilan ChatGPT'nin hayretler uyandiran becerileri (sonraki sürümlerinin yaninda basit kalan) artik yeni bir çagin basladiginin isaret fisegi olarak tescil edildi.Bu devrim insanlar, organizasyonlar, is yasamini ve toplumu dönüstürecek (olumlu-olumsuz) bir mecra olarak kendini etmekte. Yasamin tüm alanini devieiterin sessiz Kalmas disünülemezdi. Zaten basindan berilya durumu öngörebilen devletler gerek ekonomik gerekse de entelektüel sermaye açisindan büyük tesvik ve destek saglayarak yelkenlerine rüzgar topladilar. Geriye kalanlarsa bugün için daha çok izleyici rolünde kendilerine yer bulabilmekteler. Sonuç olarak yapay zeka, ekonomik kalkinmanin yeni bir motoru, uluslararasi rekabetin yeni odagi ve sosyal insa için yeni bir firsatin adi oldu (Wang ve Chen, 2018). Bu çalismanin temelini olusturan ana konu, ülkelerin yapay zeka performanslarini irdelemektedir. Bunun için elde edilen veriler Tortoise Medya tarafindan ülkeleri özellikle yatirim, yenilik ve uygulama seviyelerini ölçerek yapay zeka kapasitesine göre siralamak için olusturulan bir gösterge olan Küresel Yapay Zeka Endeksi (GAII) üzerinden elde edilmistir. Bu indeks araciligiyla birçok istatistiksel metot kullanilarak ülkeler kendi aralarinda degerlendirilerek performans degerlendirmesi yapilacak ve buradan hareketle benzer ülkelerin nasil kümelendigi degerlendirilecektir. Son olarak Türkiye'nin durumu da analiz edilip, daha ileri bir gelisim için gerekenler tartisilacaktir.